Good Practice

re-intergratieconsulent helpt mensen weer aan het werk

Pompeblêd Scholengroep in Friesland heeft een re-integratieconsulent in dienst, Frouke Hutten. Zij helpt mensen die langdurig ziek of werkloos thuis zitten zo veel mogelijk weer terug te keren in het arbeidsproces. Met gesprekken, een traject of coaching probeert ze hen “weer te inspireren en in beweging te krijgen.” En dat lukt haar wonderwel: al menig medewerker is weer aan de slag.

Frouke Hutten zag een aantal jaar geleden dat er te veel mensen ziek of werkloos thuis zaten, zonder dat er veel voor hen werd gedaan. Daar lag een behoefte, vond de toenmalige medewerker Werving&Selectie. Ze maakte een plan om als re-integratieconsulent met deze mensen intensief aan de slag te gaan en hen weer aan het werk te krijgen. Bestuurder van Pompeblêd en rector van scholengemeenschap Singelland Pieter Schram was direct enthousiast. Na een succesvolle pilot is het nu een reguliere functie binnen Pompeblêd.

Morele verantwoordelijkheid
Pieter Schram: “Je ziet mensen thuis zitten en dat is niet goed.” Daarbij kunnen de kosten hoog oplopen. Zeker bij mensen die langdurig in de ww zitten, want het onderwijs is eigen risicodrager. Maar de mogelijke besparing was niet de belangrijkste motivatie om deze functie in te stellen. “Het begint bij goed werkgeverschap”, zegt Schram. “Ook als iemand niet meer kan functioneren binnen zijn eigen baan, is het niet onze cultuur zo iemand te laten vallen. Dat is een morele verantwoordelijkheid. Natuurlijk heb ik financieel ook wat te winnen, wanneer iemand niet langdurig de ww in hoeft bijvoorbeeld.”

Denk groot, begin klein
Op basis van het voorstel van Hutten zijn twee van zeven scholen van Pompeblêd, waaronder Slingelland, begonnen gebruik te maken van de re-integratieconsulent. Schram: “Een typisch voorbeeld van ‘denk groot, begin klein’. We zijn tamelijk bescheiden begonnen, maar werden al vrij snel ingehaald door het succes. Niet in materiële zin, maar vanwege de waarde die het voor mensen heeft. Het betekent nogal wat voor iemand om niet meer deel te nemen aan het arbeidsproces. Het is nadrukkelijk een verdienste van Frouke, dat collega’s of oud-collega’s die uitgevallen waren, toch weer aan het werk zijn.”

Kosten
Op basis van dit succes – elk jaar wordt in een rapportage inzichtelijk gemaakt hoeveel mensen weer werken – zijn steeds meer scholen gaan aanhaken. Wat ook heeft geholpen, is dat de kosten schoolafhankelijk zijn gemaakt. De school betaalt de diensten van de re-integratieconsulent waarvan ze gebruik hebben gemaakt. Zo zijn de kosten direct duidelijk, maar ook wat de school heeft bespaard aan ww-kosten, of kosten die ze elders hadden moeten maken voor een reïntegratietraject. Hutten: “Ze moesten even worden overtuigd, maar nu doen alle scholen mee.”

De menselijke maat als succesfactor
Mensen die zich bij de re-integratieconsulent melden, krijgen een intakegesprek en dan start er een traject. Dat is voor iedereen anders en is op de persoon zelf gericht. “Eerst kijken wat mogelijk is en wat de persoon zelf wil”, legt Frouke Hutten uit. “Ik ga voor duurzame oplossingen, want anders werkt het niet.” Die persoonlijke benadering is volgens Pieter Schram “toch wel de succesfactor”.

Meestal begeleidt Hutten de mensen zelf in zo’n traject, een enkele keer wordt doorverwezen naar een externe partij, zoals een psycholoog. Al voor ze re-integratieconsulent werd, had Hutten een coachopleiding gedaan. Dat was ook een van de redenen waarom ze dit wilde gaan doen. Zo wist ze wat de scholen nodig hadden, te verbinden aan wat ze zelf wilde: met mensen werken en de diepte in.

Drijfveren
“En zo kom je bij drijfveren”, observeert Schram. “Als je in cirkels denkt: wat zijn je drijfveren, waar ben je goed in en wat heeft de organisatie nodig. Het gaat erom waar die cirkels elkaar overlappen. Dit is daar een treffend voorbeeld van.” Hutten zelf vindt een coachopleiding dan ook een voorwaarde om re-integratieconsulent te zijn.

Die persoonlijke drijfveer is wat Frouke Hutten als re-integratieconsulent succesvol maakt. Ze haalt die ook bij haar cliënten naar boven. “In de gesprekken komen hun eigenlijke behoeftes naar voren”, vertelt Hutten. “Daarom moet je eerst naar de kern, om te weten wat er speelt. Dan pas kun je aan oplossingen werken.”

Energie en kracht
Zoals bij het hoofd financiën dat zich aan het omscholen is en werk heeft gekregen op een zorgboerderij. Of de ict-er die nu een coach-opleiding doet en helemaal gaat switchen. Of een docent die wel in zijn functie is gebleven. “Hij heeft een passie gevonden en is gaan schilderen”, vertelt Hutten. “Daar krijgt hij energie en kracht van. Hij is een paar uur minder gaan lesgeven en staat weer te stralen voor de klas. Dat soort dingen gebeurt ook. Het hoeft niet altijd heel groot te zijn.”

Pompeblêd wil met loopbaanbegeleiding preventief gaan werken
Mensen komen bij de re-integratieconsulent terecht als ze werkloos zijn en moeilijk op eigen kracht in het arbeidsproces terug kunnen keren, of bij langdurige ziekte in het tweede jaar. Frouke Hutten zou deze mensen liever eerder zien. Daarom gaat ze meer aan loopbaanbegeleiding doen – een logische vervolgstap.

Toen Frouke Hutten 3,5 jaar geleden begon als re-integratieconsulent, was haar belangrijkste taak oud-collega’s die in de ww zaten weer aan het werk te helpen. Het begon met netwerken en afspraken te maken binnen de eigen scholengroep. Er werden intentie-afspraken gemaakt om andermans werknemers in dienst te nemen. Voor mensen die niet in het onderwijs terug konden, zocht ze een mogelijkheid om hen elders te plaatsen. “Het eerste jaar was vooral wachtlijsten wegwerken. Sommige mensen zaten al jaren in de ww. Dat was een lastige klus.” Destijds is 60 procent van de mensen weer geplaatst, nu ligt het herplaatsingspercentage per schooljaar ongeveer op 80 procent.

Zieken
Daarna kwamen de langdurig zieken bij haar terecht. Die komen pas bij haar in het 2^de spoor traject. Pompeblêd heeft een integraal personeelsbeleid, dus iemand die ziek is, meldt zich eerst bij de direct leidinggevende. Het eerste jaar – in het zogenoemde 1^ste spoor – is de zieke behalve bij de leidinggevende in beeld bij P&O, de bedrijfsarts en eventueel bedrijfsmaatschappelijk werk, dat Singelland ook in huis heeft.

Van reactief naar preventief
Alleen mensen met een burn-out die met ontslag worden bedreigd, komen eerder bij Hutten. “Bij hen lukt het nog wel om iets te bereiken. Vaak blijken ze niet in het onderwijs te passen en gaan ze iets anders doen. Veel mensen met een burn-out denken dat het aan het werk ligt. Maar meestal zitten ze niet goed in hun vel.” Hutten zou wensen dat mensen eerder bij haar komen. “We willen nu ook meer naar loopbaanbegeleiding, zodat je mensen aan het denken zet voordat ze vastlopen.” “Het is een logische, volgende stap in de ontwikkeling”, vult Pieter Schram aan. “Ik vind het een mooie beweging: van reactief naar preventief.”